Edebiyatçıların Bilinmeyen Yönleri - 4
Ocak 14, 2019
Efendim herkese merhabalar. "Edebiyatçıların Bilinmeyen Yönleri" yazı dizimizin bir yenisiyle daha karşınızdayım. Bu paylaşımları yazmak, benim için ayrı bir keyif. Edebiyatı ve edebiyatçıları seviyor olmamın yanında, bu konuya sizlerden olumlu tepkiler almak beni ziyadesiyle keyiflendiriyor.
Bu paylaşımları özellikle bekleyen okurlarımız var. Bu arkadaşlarımızdan biri olan sevgili Aylak Editör her edebiyatçılar paylaşımımıza kendi bloğunda "Haftanın Blog Yazıları" köşesinde yer vererek, bizden desteğini esirgemiyor. Öyleyse yazı dizimizin bu bölümü İbrahim Bey'e ve bu köşeyi bekleyen herkese gelsin. Bakalım dert anası bugün hangi edebiyatçıların bilinmeyen yönlerinden bahsedecek?
1.Yahya Kemal Beyatlı
Bana sorarsanız, Yahya Kemal edebiyatımızın can damarlarından biridir. Öyle ki, Tanzimat döneminde alevlenmeye başlanan eski, yeni Doğu-Batı tartışmalarına son noktayı koyarak, edebiyatımıza bu konularda bir denge kazandırmıştır. Bizim edebiyatımızın zaten köklü bir edebiyat olduğunu kabul eden Yahya Kemal, gelişmek için elbette Batı edebiyatından bazı yeniliklerin alınması gerektiğini savunmuştur. Fakat bunu yaparken de eskiyi reddetmemek gerektiğini belirtmiştir ki, zaten olması gereken bana göre de budur.
Yahya Kemal'in gerçek adı "Ahmet Agah"tır. Tam bir İstanbul aşığı olan bu beyefendi, aynı zamanda İstanbul şairi olarak tanınır. Eserlerinde büyük bir titizlik hakimdir. Tek bir eserini oluşturabilmek için üzerinde yıllarca çalıştığı bilinmektedir.
Eserleri okunduğunda kusursuz bir bütünlüğün hissedilmesi, bu sebepledir.
Yahya Kemal özel yaşamında ise, son derece tembel birisiymiş. Hatta Yakup Kadri anılarında ondan "Şahane bir tembel" olarak bahseder. Bunun yanı sıra Yahya Kemal'in yemeğe olan düşkünlüğü de herkes tarafından bilinir. Güzel sofralar, dost sohbetleri Yahya Kemal'in vazgeçilmeziymiş. Ancak karnı çok açsa, sofrada gözü dostlarını falan görmez, önce karnını doyurmak istermiş Üstelik yemek yerken rahatsız edilmekten de hiç ama hiçç haz etmezmiş. 😊
Efendim Yahya Kemal'in bu yemek tutkusu tabii sürekli kilo almasına neden oluyormuş. Bu konuda arkadaşları ve çevresiyle girdiği birçok eğlenceli diyalog var. Hatta bir keresinde gittiği doktor ona hafif beslenmesini, meyve gibi şeyler yemesini önerince Yahya Kemal, meyveyi yemekten önce mi yoksa sonra mı yemesi gerektiğini doktora sormuş. 😊 Ve tabii yaşamının sonuna kadar hep aşırı yemek yemeye devam etmiş. Kendisine bu konuda takılanlara verdiği pişkin cevaplar da hayli meşhur.
Hazırcevap bir karakteri olan bu sanatçımızı daha iyi tanımak isterseniz öğrencisi Ahmet Hamdi Tanpınar tarafından yazılan "Yahya Kemal" kitabını okumanızı öneririm. Bir de Mina Urgan'ın "Bir Dinozorun Anıları" kitabında Yahya Kemal'e ilişkin bazı anekdotlar anlatılıyor. Aynı zamanda daha önce de tavsiye ettiğim Yakup Kadri'nin "Gençlik ve Edebiyat Hatıraları" eserinde kendisine ilişkin bilgiler yer alıyor. Tabii bu sanatçımızın Nazım Hikmet'in annesi Celile Hanım'a duyduğu büyük bir aşkı da var. Ama bunu başka bir gün anlatacağım.
2. William Shakespeare
İngiliz edebiyatının usta sanatçısı William Shakespeare aynı zamanda dünya edebiyatına da yön verdi. Yazdığı çok sayıda eseri olan bu sanatçı, özellikle İngilizceyi mükemmel kullanışıyla biliniyor. Hani sanatçılar genellikle yaşamlarını sefalet içinde sürdürür. Verdikleri eserlerin değerleri, maalesef kendi ölümlerinden sonra anlaşılır. Böylelikle sanatçılar yaşarken deyim yerindeyse meteliğe kurşun atarlar. Fakat bu durum Shakespeare için kesinlikle geçerli değil. Çünkü bu sanatçımız, ticaret yaşamında hayli aktif bir rol almış. Yaşamını tahıl ticareti yaparak geçirmiş. Hatta Avrupa'da büyük bir kıtlığın başladığı devirlerde dahi bu ticareti yapmaya devam etmiş.
Bir rivayete göre ise, Shakespeare yalnızca ticaret yapmamış. Tefecilik de yapmış. Şimdi İngilizler, yiğitliğin şanına kara leke sürmek istemiyorlar ve bunu şiddetle reddediyorlar. Aman efendim bizim Shakespeare'imiz yapmaz öyle şeyler! Yalandır, iftiradır diyorlar. Amma, o dönemlerde tefecilik yüzünden Shakespeare'in başı fena belaya girmiş. Defalarca mahkemelik olmuş. Hatta tefecilikle uğraşan yalnızca kendisi değilmiş. Bu, onlarda bir aile mesleğiymiş adeta. Shakespeare'in babası da aynı işi yaparmış zamanında. Haklarında açılan mahkemelerin kayıtlarının bazıları da günümüze kadar ulaşmayı başarmış. Buna ilişkin bilgileri Robert Schnakenberg'in yazdığı "Büyük Yazarların Gizli Hayatları" kitabında bulabilmek mümkün.
Shakespeare, bilindiği gibi çok sayıda eser vermiştir. Onun bu kadar fazla eser vermesi, geçim sıkıntısı çekmemesine bağlanıyor. Bir hayli malı, mülkü, zenginliği olan bu sanatçımız, rahatça yaşamını eser vermeye adayabilmiş bu sayede...
3.Zati
Divan şairlerini pek bilmeyiz öyle değil mi? Biliyorsak bile bu şairler lisedeki edebiyat dersi bilgileriyle sınırlı kalır. Liseden mezun olunca ise, unutulur giderler. Oysa ki onların arasında da hayli renkli, eğlenceli karakterler var. Şimdi size anlatacağım sanatçımız Zati. Tabii bir Fuzuli, Baki, Nedim kadar anılmaz onun ismi. Ama bana göre hepsinden çok daha eğlenceli bir zattır kendileri.
Efendim Zati methiye yazmakta ünlü bir şair. Methiye, Divan edebiyatında övgü içerikli şiirlerdir. O dönemde adettir. Övgüler genelde padişahlara yazılır. Padişah şiiri beğenirse, şaire para, altın veya değerli eşyalar verir. Veya iyi günündeyse şaire devlet makamlarında bir görev bile verebilir. Zati de övgü yazmakta ünlü. Ömrü de çok uzun olduğundan birkaç padişahın tahta geçtiğini görüyor. Sırasıyla 2.Beyazıt, Yavuz Sultan Selim, Kanuni Sultan Süleyman'a methiyeler yazarak, hepsinden de bazı hediyeler almayı başarmış.
Zati'nin yazdığı methiyeler yalnızca padişahlara değil. Aynı zamanda kendisini de övmeyi çok seviyor. Yazdığı şiirlerde kendisini bir övüyor ki, inanamazsınız. İşte kaslarım şöyle güçlü, kaşlarım böyle çatık ve güzel, dişlerim inci gibi, ben şöyle söz üstadıyım, böyle güzel şiirler yazarım... diye uzayıp giden methiyeleri var kendisi için. Buradan da kendisinin mükemmel bir egoya sahip olduğunu söyleyebiliriz sanırım. 😉
Zati'nin asıl ünü, falcı olmasından geliyor arkadaşlar. O dönemlerde remil adı verilen bir fal çeşidi pek meşhur. Bizim Zati'nin de Beyazıt Camisi avlusunda ufacık bir dükkanı var. Babasından kalan bu dükkanda Zati, hem yazı malzemeleri satıyor. Hem de gelenlere remil falı bakıyor. Yazı malzemesi deyip de geçmeyin ayrıca. O dönemde kuş tüyünden kalemler, hat ve tezhip sanatları için birbirinden özel, orijinal mürekkepler bu sanatlarla uğraşanların vazgeçilmezi. Bir rivayete göre Zati, bu dükkanda çizmecilik de yaparak geçimini sağlıyor.
Ancak dükkanın asıl olayı, buranın dönemin şairler kahvesi olması. Şimdi Zati ünlü ve usta bir şair olduğu için, diğer şairler kendisine, yazdıkları şiirlerini okumaya ve kendisinden bir fikir almaya geliyorlar. Bir de Zati'nin önemli bir özelliği daha var ki, kulakları ağır işitiyor. Genç şairler ona şiirlerini okuduğunda "Zaten kulaklarım da duymuyor, anlayamadım tam! Ama bence olmamış bu şiir git üzerinde çalış!" türünden bahanelerle kendilerini kapı dışarı ediyor. Veee mükemmel bir hafızaya sahip olduğundan o şiirleri genç şair gider gitmez kağıda yazıp, biraz kenarını köşesini değiştirip, kendi şiiriymiş gibi gösteriyor bu zatı muhteremimiz. 😊 Şiirlerinin bazılarını böyle yazdığını iddia edenler var. Ben de onların yalancısıyım valla. 😉
Bugünkü edebiyatçılar paylaşımımızı burada bitirelim artık. Konu eğlenceli olunca benim yazdıkça yazasım geliyor ama bu kadar da uzatmayalım değil mi? Bu arada bu paylaşımımıza ilk kez denk gelenler, daha önceki edebiyatçılar paylaşımlarımızı okumayanlar için serinin önceki üç yazısının linkini şuraya bırakıyorum.
Bölüm 1
Bölüm 2
Bölüm 3
Sağlıcakla kalın dostlar. Yorumlardan düşüncelerinizi paylaşmayı da ihmal etmeyin sakın. 😊
Dertli dostum’u şu hesaplardan takip edebilirsiniz: Facebook - Twitter - Google+ – Instagram
67 yorum
HEPSİ BÜYÜK YAZARLAR
YanıtlaSilEvet hepsi de birbirinden değerli isimler. :)
SilÇok teşekkür ederim benden bahsetmişsiniz :) Yazıya gelince: Evet bu seriyi çok seviyorum mesleğimden dolayı. Edebiyatçı değilim ama Türkçe ile edebiyat paralel branşlar. Yahya Kemal'i çok severim. Çok yemek yediğini de biliyordum. Doktora meyveyi yemekten önce mi yoksa sonra mı yiyeceğini sorması onun ayrıca nüktedan bir kişiliğe sahip olduğunu gösteriyor. Yine ilginç bilgiler öğrendik sayenizde. Teşekkürler :)
YanıtlaSilBu paylaşımı ne zaman yazsam, İbrahim Bey beğenecek mi bakalım diyorum.:) O yüzden sizi de anayım istedim.:) Türkçe ve Edebiyat kardeş branştır. Yabancı sayılmazlar. Bir gün de Celile Hanım'a olan aşkını anlatmayı planlıyorum Yahya Kemal'in. Yorumunuz için ben size teşekkür ederim :)
SilHarikasınız seviyorum bu bölümü.
YanıtlaSilYahya Kemal'in yemek tutkusu şöyle rivayet edilir. Bir oturuşta bir kuzu yermiş.
Celie Hanımla olan ilişkilerini Osman Balcıgil akıcı bir dille kaleme almıştır.
Ela Gözlü Pars Celile . Okumayanlara tavsiyemdir.
Evet ben okudum o kitabı Tigris Hanım. Ama aklıma gelmedi söylemek. Siz hatırlatmış oldunuz. Teşekkürler. :) Celile Hanım'ı ayrıca bir gün anlatacağım. O çok uzun bir hikaye. Burada gerektiği gibi anlatamam diye başka güne bıraktım. Teşekkür ederim yorumunuz için.:)
SilTeşekkürler bu güzel derleme için, keyifle okudum. En fazla da Zati ile ilgili olan kısmı.
YanıtlaSilZati Divan şairleri içinde renkli bir karakterdir. Bu yazı dizisinde bundan böyle arada bir Divan şairlerini de anlatmayı düşünüyorum. Beğenmenize sevindim. Yorumunuz için teşekkürler.
SilGüzel bir çalışma böyle büyük isimlerin tabi ki bilinmeyen yönleri var ve bu bizi cezbediyor teşekkürler
YanıtlaSilBen çok keyif alarak yazıyorum bu seriyi. Sizlerden olumlu tepkiler geldiğinde de çok keyifleniyorum. Teşekkür ederim yorumunuz için. Beğenmenize çok sevindim. :)
SilYahya Kemal bu yönleri hiç duymamıştım, bazı davranışlarında kendimi gördüm sanki... Selam ve Dua ile...
YanıtlaSilYahya Kemal'in birçok anısı var. İlginç özelliklere sahip bir beyefendi. Onu anlatmak benim için de çok keyifli oldu. Teşekkür ederim yorumunuz için.
SilYine bildiğimiz kişilerin bilmediğimiz ilginç yönlerininden haberdar ettiniz bizi.
YanıtlaSilBu arada da Zati yi de hiç bilmiyordum.
Teşekkürler.
Ben teşekkür ederim güzel yorumunuz için. Zati genellikle bilinmez. Dedim ya bir Baki ve Fuzuli kadar namı yok ama yine de bilinmesi gereken şairlerden biri. Arada Divan şairlerini de anlatacağım bundan sonra. :)
SilYhaya Kemal deyince bu gelir aklıma
YanıtlaSilBirçok giden memnun ki yerinden
Çok seneler geçti çok seneler geçti
Dönen yok seferinden
Artık demir almak günü gelmişse zamandan, meçhule giden bir gemi kalkar bu limandan. Heyy gidi heyy ne şiirdir ama değil mi. Şarkısını dinlemek istedim siz öyle deyince. Hatta hemen açıp dinlemeliyim şimdi. :)
Sil:)
SilZati efendi yi tuttum uyanık dedelerden :) Yahya Kemal de yemekle ilgili alışkanlıkları ayrıntıncı ve zevkine düşkün olduğunu gösteriyor elineze sağlık Gülhan hanım
YanıtlaSilYaa Zati süper akıllı zat. Dur ki bu hikayelerde daha neler var. Ama dertleri yazmaktan bunlara sıra gelmiyor bir türlü. Dert anası olmak kolay değil kardeş :)
SilDoğrudur biz kendi dertlerimizle zor baş ediyoruz siz bir de üstüne başkalarının kini dinliyorsunuz Allah kolaylık versin
Siltarih okumayı ve detayları sevmiyorum ama senin böyle kısa kısa tanıtım yazılarını kaçırmadan okuyorum
YanıtlaSilÇok teşekkür ederim Lerzan Hanım. Beğendiyseniz ne mutlu bana. :)
Silzati'nin remil falına bakması..🤔 ilginç ve gizemli bi şair o zaman..✔😊
YanıtlaSilÇok gizemli bir beyefendi. Remil falında hayli usta olduğu söyleniyor. :)
SilNe kadar ilginç bilgiler Gülhan'cığım. Büyük zatlara toz kondurmamaya alışkınız ya hep. Ezber bozdurdu sanki biraz :))
YanıtlaSilÇok teşekkürler :))
Beğenmene sevindim canım. :) Ben aslında onlara toz konduğunu düşünmüyorum bu bilgilerle. Bunlar onların ilginç yönleri ve elbette herkes gibi onların da bir özel yaşamı vardı. Bu detayların ortaya çıkması, sanatçıların daha akılda kalıcı olmasını sağlıyor diye düşünüyorum. :) Mesela bu yazıyı okuyan Zati'yi daha önce duymamışsa remil falından ve kurnazlığından ötürü onu hiç unutmaz artık sanırım. Hatta merak edip eserlerini bile araştırabilir. Keşke okullarda da böyle ilginç bilgiler verilse. Çocuklar daha keyifli ders işler. :)
SilGenelde edebiyatçıları isimleri ve eserleriyle tanıyoruz. Aslında ne kadar farklı bilgiler var. Çoğunu bilmiyordum maalesef, bu sayede öğreniyoruz. Güzel bir yazı olmuş :))) Elinize sağlık...
YanıtlaSilYaa değil mi hepsinin ayrı bir dünyası var aslında. Ve oldukça renkli bu dünyaları. Beğenmiş olmanıza sevindim. Teşekkür ederim yorumunuz için. :)
SilÜniversite sınavına hazırlanırken tüm eserlerini ezberlemiştik. Şimdi sadece eserleri bildiğimiz adamların hayatlarını okuyunca tuhaf geldi. Aslında o yıllarda da sadece eserler yerine hayatlarından da kısada olsa biraz bahsedilse ne zarar gelebilir ki diye düşünmeden edemiyorum. Sadece tek derdimiz sınavlar. Aslında suçu burada öğrenciye yıkmamak lazım. Öğrenci ne yapsın eğitim sistemi böyle. Nereden nereye geldi konu çok doluyum dert anası çok.
YanıtlaSilMaalesef sınav odaklı bir sitem var ve sanatçı eser ezberleyen gençlerin büyük bir bölümü edebiyattan nefret ediyor. Aslında bu biraz öğretmene bağlı. Biraz daha keyifli anlatabilir öğretmenler derste bu bilgileri aralara katabilir. Bizim lisede edebiyat öğretmenimiz bunları anlatırdı. Ve ben hep edebiyatı çok sevdim. Umarım ileride sizler de öğretmen olduğunuzda öğrencilerinize daha keyifli bir öğrencilik dönemi yaşatırsınız. Umudumuz gençlerde :)
SilNe kadar ilginç bilgiler vermişsin canım zevkle okudum.
YanıtlaSilBeğenmenize sevindim. Teşekkür ederim. :)
SilBu serinizi yeni keşfettim. Yazarların bilmediğimiz ne çok özelliği varmış öyle :)
YanıtlaSilDert anası olarak dert paylaşımından bunaldığımız zaman arada bu seriyi yazıyorum Ali Bey. Teşekkürler güzel yorumunuz için. Beğenmenize çok sevindim. :)
SilZati'ye bak sen, neler yapmış :) çok güzel bir içerik olmuş, bu serinizi keşfettiğime ayrıca sevindim.
YanıtlaSilZati akıllı zatı muhteremdir. :) Beğendiyseniz ne mutlu bana. Teşekkür ederim yorumunuz için. :)
SilÇok farklı güzel bir yazı tebrikler çok başarılısınız
YanıtlaSilYorumunuz için ben teşekkür ederim.
SilTürkedebiyatının büyük yazarları. Sizin kaleminizden daha güzel olmuş..BAŞARILAR
YanıtlaSilBeğenmenize sevindim teşekkürler.
SilZati yi okuyunca yazınızda lise yıllarım geldi aklıma ve anılarım canlandı edebiyatı cok severdim ve zati mahlaslarıyla meshurdur evet
YanıtlaSilMahlaslarıyla değil methiyeleriyle ünlü. Mahlas kullanığı Zati ismi zaten :) Değil mi ama çok eğlenceli karakterler vardı divan şairleri arasında. Bir sonrakinde de şair Nedim'den bahsetmeyi düşünüyorum. Onun da ne eğlenceli yanları var. :)
Silhımms zati bilmiyom zati :) yahya kemal okumadım :) şaksipare ah soneleri :) o kitabı okudum eğlenceli :)
YanıtlaSilHepsi de çok renkli karakterlerdir Deep'çim. :) Yahya Kemal'in Sessiz Gemi'yi bilirsin mutlaka. Şarkı olan. Sözleri üstadın şiiridir. Dinlemediysen mutlaka dinle. Süperdir. :)
SilNe güzel bilgiler ufkum açıldı zaten edebiyat dünyası ayrı bi ilgi alanım:)...
YanıtlaSilEdebiyatçılar hakkında yazmayı ben de seviyorum. Teşekkürler yorumunuz için. :)
SilGüzel bir çalışma böyle büyük isimlerin tabi ki bilinmeyen yönleri var ve bunları bize anlattığınız için teşekkürler
YanıtlaSilElbette hem de çok renkli yönleri var. Bunları zaman zaman anlatmak ve sizlerden olumu tepkiler almak beni mutlu ediyor. Teşekkür ederim yorumunuz için. :)
Sililginç bilgiler keyifle okudum
YanıtlaSilBeğenmiş olmanıza çok sevindim. Teşekkürler. :)
SilYahya Kemal eğlenceli adammış :)
YanıtlaSilEvet eğlenceli bir karakterdir. :)
SilEn sevdiğim bölüm 🧿
YanıtlaSilSizi okumaktan büyük keyif alıyorum ve özellikle de edebiyatçılar bölümünüz Harika 🌼
Çok güzel bir makale olmuş emeğinize sağlık 💞
Teşekkür ederim efendim bilmukabele bizde sizi okumaktan keyif alıyoruz. :)
Silrahmetli Shakespeare maşallah romantik tüccarmış ayol:))) sevgiler...
YanıtlaSilÇok romantik hem de :) Hem romantik hem tefeci :)
SilEvet Aylak Editör'de ben de denk geliyorum bu güzel paylaşımlara.İşte dayanışma budur :)
YanıtlaSilKesinlikle çok keyifli bir dayanışma oluştu aramızda. İyi ki varız hepimiz :)
Silheey castle iyi gidiyoo. ikinci sezon bitiyoo şimdi benim. şimdilik red john gibi bişi çıkmadı ama dizi güzel. yani castle ile beckett çok iyi ikili yaa. caskett :) dizi sekiz sezon bitince dokuz gelmemiş. çünkü, beckett ayrılmış artık nolduysaaa :) ama beckett in yeni dizisi var. absentia. cinayetli yine.bi de şunlar da aklında olsuun, blindspot, homeland, stalker, the sinner, thirteen, taboo, baby :)
YanıtlaSilYaa hemen onları yazayım ben Blindspot ve homeland hep aklımda ama bir türlü fırsat olmadı. Caskett iyiymiş valla. :) Ben de izliyorum evet Red john gibi bir şey çıkmadı 2. sezonun sonundayım aynıyız sanırım. Ama Beckett'in annesinin katilini bulacaklar gibi geliyor. Yani ana olay biraz o olacak gibi tahmin ediyorum. Adam bir de yazar olduğu için benim çok ilgimi çekti ondan sardı beni. Bu bitsin de izlenecek çok dizi var çokk :)
Sildiziler bitmeeez :) anne katilini nerdeyse buluyorlardı ama kaçırdılar :)
SilEdebiyatsiz kalmayalim. Cok güzel paylasimlar 😊
YanıtlaSilEveet kesinlikle edebiyatsız kalmayalım. Edebiyat yaşamı güzelleştirir.:) Beğenmenize çok sevindim. Teşekkürler. :)
SilÜnlü şairlerin şaşırtan geçmişi :) Güzel bir paylaşım olmuş. Başarılar.
YanıtlaSilTeşekkür ederim yorumunuz için. Beğenmenize sevindim.
SilEn sevdiğim konu buradaymış keyifle okudum ben şahsen Gülhan hanım, hep dert okuyacak değiliz herhalde birazda edebiyat iyi gelir :)
YanıtlaSilTeşekkür ederim Ersin Bey. Beğendiyseniz ne mutlu bizlere. Arada burada da edebiyatçılar konusunu yapıyoruz. Ama bu ara mimlere, etkinliklere o kadar takıldık ki, bir de dert soruları geliyor tabii bu konuyu burada uzun zamandır yazamadım.
Sil